Gemeenschap

Een vervolg op de modules Schuld en Boete & Gelijkheid

Onder begeleiding van:

Moderator Arjo Klamer

Docenten Andreas Kinneging en Tazuko van Berkel

Van een onderzoek naar het fenomeen ‘Schuld’ naar een bespiegeling op de (verlichtings)waarde van gelijkheid, kwamen we op de rol die gemeenschap (broederschap) speelt in ons leven en in de samenleving. Het voorstel is om op dat thema verder te gaan en ons onderwijl voor te bereiden op een reeks bijeenkomsten over (minder bekende) Griekse tragedies.

Ons onderzoek wordt geleid door de volgende vragen: Wie zijn 'wij' voor ons? Bij wie horen wij? Wat is een (waardevolle) gemeenschap? Is Nederland of Europa dat? Hoe belangrijk zijn gemeenschappen voor het realiseren van waarden als gelijkheid, vrijheid en democratie? Zou het kunnen zijn dat het ontbreken van betekenisvolle gemeenschappen de reden is voor sociale onrust, politieke instabiliteit, of de opkomst van nationalistische bewegingen? Herkennen we die onrust bij onszelf? (Wanneer ik mensen vraag naar hun idealen komen sociale samenhang en saamhorigheid bovenaan de verlanglijst wat een gebrek aangeeft.)

In de eerste helft van de module lezen we ‘Robinson Crusoe’, de roman van Daniel Defoe. Ook gaan we weer te rade bij Aristoteles, vooral in de hoofdstukken over philos, vaak vertaald met vriendschap, in de ‘Ethica Nichomacheas’. Wat maakt een goede vriendschap?

In de tweede helft van de module willen we gezamenlijk met Tazuko van Berkel de voorstelling Klytaimnestra bezoeken op 17 of 18 mei in Amsterdam. Daarvoor bespreken we met haar een drietal tragedies van Aeschylus' Oresteia. Onderwijl lezen we ter voorbereiding de bewerkingen van Oresteia door Ted Hughes en Gustav Ernst.

Tijd en plaats

We komen bijeen in Loosdrecht. De bijeenkomsten beginnen om 16:30 en eindigen om 21/21:30. Tussendoor zullen we samen dineren. De data zijn:

  • 12 december 2023

  • 10 januari 2024

  • 7 februari 2024

  • 14 februari 2024

  • 13 maart 2024

  • 17 april 2024

  • 17 mei 2024

Programma

1. Dinsdag 12 december Wat is een goede vriendschap, dan wel een goede gemeenschap?

Met Andreas Kinneging

Literatuur:

Hoofdstuk 7 uit de Ethica Nichomachea van Aristoteles

2. Woensdag 10 januari

Met Andreas Kinneging

Literatuur:

Hoofdstuk 8 uit Ethica Nichomachea van Aristoteles

3. Woensdag 7 februari Hoezo homo economicus? De behoefte aan gezelschap en betekenis.

Met Arjo Klamer

Economen gebruiken Robinson Crusoe als hét voorbeeld van homo economicus, oftewel het individu die oneindige behoeftes heeft en naar maximale winst streeft. Klopt dat beeld? Wat zijn de echt belangrijke thema’s in het boek, dat wel gezien wordt als de eerste roman.

Literatuur:

Daniel Defoe, 'Robinson Crusoe'

Met een interpretatie van Arjo

4. Woensdag 14 februari

Met Tazuko van Berkel

Literatuur: Agamemnon

5. Woensdag 13 maart

Met Tazuko van Berkel

Literatuur: Wijwaterdragers

6. Woensdag 17 april

Met Tazuko van Berkel

Literatuur: Eumeniden

7. Vrijdag 17 mei

Voorgesprek en voorstelling

https://ita.nl/nl/voorstellingen/klytaimnestra/3321090/

Bekijk ook de andere modules die wij op dit moment aanbieden: Totalitarisme en Het mysterie van het leven